نقد جامعه شناختی تهران مخوف

author

  • مرتضی رزاق پور دانش آموخته دانشگاه علامه
Abstract:

در نوشتة حاضر، رمان تهران مخوف نوشتة مرتضی مشفق کاظمی نقد جامعه شناختی شده است. نگارنده ابتدا دیدگاه‌های منتقدان برجسته‌ای از قبیل هگل، لوکاچ و لوسین گلدمن را تبیین می‌کند؛ سپس بر مبنای نظریه‌های مذکور به نقد رمان تهران مخوف می‌پردازد. نتیجة به دست آمده از پژوهش حاضر، حاکی از آن است که نویسندة رمان، ساختارهای اثرش را از جریان روشنفکری غالب پس از انقلاب مشروطه و پیش از اقتدار رضاخان گرفته است. در واقع تهران مخوف روایتگر شکست انقلاب مشروطه و حمایت از تفکر استبداد منّور و دیکتاتور مصلح به شیوة هنری است. بدیهی است برای روشن شدن این فرضیه، نگارنده ناچار بوده است نگاهی گذرا به حوادث تاریخی مشروطه و کودتای سیدضیا و تمهید مقدمات ظهور دیکتاتور متجدد داشته باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

« جای خالی سلوچ » نقد جامعه شناختی رمان

چکیدهنقدجامعه شناختی ١ آثار ادبی، روشی است که به تحقیق و بررسی درباره طبقات مختلف جامعه و طرز رفتارها ودر این شیوه نقد،اثر ادبی ازاین دیدگاه » . کنشهای متفاوت و متشابه ساختارهای اجتماعی در دوره معینی از تاریخ می پردازدکه اجتماع و هنرمند و اثر او با یکدیگر رابطه ای زنده و جدایی ناپذیر دارند، مورد بحث و ارزیابی قرار می گیرد. بنابراینمنتقد به دقت از زمان و مکانی که نویسنده در آن زیسته و اثر ادبی د...

full text

تأمّلی در پیرنگ و شخصیت‌پردازی تهران مخوف

مشفق کاظمی در عصر رضاشاهی نخستین رمان اجتماعی فارسی را با محور قرار دادن حقوق و آزادی‌های زنان به رشتۀ تحریر درآورد. رمان‌های اجتماعی که بعد از این رمان در دهۀ اول و دوم قرن حاضر نوشته شد، هر چند از نظر موضوع و مرتبه هنری قابل قیاس با «تهران مخوف» نیستند؛ ولی براساس ساختار اجتماعی رمان مذکور طرح و پی ریزی شده‌اند. این پژوهش از بین عناصر داستانی، در پی واکاوی پیرنگ و شخصیت پردازی تهران مخوف و نق...

full text

نقد و تحلیلی بر تحقیقات جامعه شناختی خانواده در ایران

در گزارش حاضر پس از بیان مختصری از سابقه تحقیقات جامعه شناختی خانواده در ایران، به نقد این تحقیقات از سه جنبه عمده فرهنگی، سازماندهی و محتوا پرداخته و بر این اساس پیشنهاداتی ارائه نموده ایم. لازم به تذکر است که بسیاری از مشکلات ذکر شده در این مقاله گریبانگیر سایر تحقیقات، بخصوص تحقیقات اجتماعی است. امید است که دست اندرکاران و صاحب نظران در رفع این مسائل اقدام نمایند.

full text

نقد جامعه شناختی شعر عَدیّ بن زید عبادی

نقد جامعه ­شناختی در اوایل قرن بیستم توسط جورج لوکاچ بنیان گذاشته شد و پس از او لوسین گلدمن و میخائیل باختین آن را گسترش دادند. در نقد جامعه ­شناختی، محتوا در صورت تأثیر می­گذارد و شرایط جامعه، شکل­ دهندة محتواست. بنابراین، با بررسی اثر ادبی، می­توان هم به نگرش نویسنده پی برد و هم از آن به عنوان یک سند تاریخی استفاده کرد. کاتب بودن عدی بن زید و آمد و شد به دربار حیره و ایرانیان، به شعر او اهمیت...

full text

سیر نظریّه های نقد جامعه شناختی ادبیّات

نقد جامعه شناختی ادبیات، یکی از شیوه های نسبتاً نوین در مطالعات ادبی است. در این شیوه به بررسی ساختار و محتوای اثر ادبی و ارتباط آن با ساختار و تحولات جامعه ای که اثر مولود آن است می پردازند. آنچه در نقد جامعه شناختی ادبیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، انعکاس تصویر جامعه در جهان تخیلی و هنری اثر ادبی و شکلهای مختلف آن است. تاریخچة شکل گیری نقد جامعه شناختی ادبیات به صورت روشمند و علمی به آغاز ق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 35

pages  27- 53

publication date 2008-05-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023